ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ (13-10-2013)

ΟΜΙΛΙΑ  ΣΤΟ  ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ (13-10-2013).

                        Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνέ, Σεβαστοί Πατέρες, Αξιότιμε  Υπουργέ Μακεδονίας – Θράκης κ. Καράογλου Θεόδωρε,  Βουλευτές Έβρου: κ.Δερμεντζόπουλε Αλέξανδρε και κ. Ουζουνίδη Μαρίνε,  Υποδιοικητά της Μεραρχίας κ. Τσιτσιμπίκο Νικόλαε,  Δήμαρχε Διδυμοτείχου κ. Πατσουρίδη Παρασκευά, κ.κ. Αντιδήμαρχοι, κ.κ. λοιποί Εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ευσεβές Εκκλησίασμα.

Πριν από 100 ακριβώς χρόνια,  την 13^η Οκτωβρίου 1912, 480 οικογένειες Ελλήνων δίγλωσσων (Ελληνόφωνων και Αρβανιτόφωνων συγχρόνως) αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Μανδρίτσα, μια ακμάζουσα τότε οικονομικά Κωμόπολη. Η Μανδρίτσα παρείχε, στους 3.000  περίπου αμιγείς Έλληνες κατοίκους, υψηλού επιπέδου Ελληνική Παιδεία και Εκπαίδευση. Διέθετε 6\τάξιο Αστική Σχολή, Παρθεναγωγείο και   Νηπιαγωγείο,  με Εκπαιδευτικούς Λειτουργούς επιλεγμένους από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τη Μητρόπολη Διδυμοτείχου και τα Ελληνικά Προξενεία της Ανδριανούπολης και Θεσσαλονίκης.  Οι κάτοικοι απολάμβαναν, ταυτοχρόνως, υψηλής στάθμης -για την εποχή εκείνη- Υπηρεσιών Υγείας, την οποία παρείχαν 4 Μανδριτσιώτες Ιατροί, απόφοιτοι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκ των οποίων ο Αθανάσιος Πεϊκίδης – ειδικευόμενος στο Παρίσι στη Γυναικολογία – διέθετε απ’ το 1898 ιδιωτική κλινική στη Μανδρίτσα.

            Την αποφράδα εκείνη ημέρα (Σάββατο 13-10-1913), το 80% των ευσεβών χριστιανικών κατοίκων υπέστη το μαρτύριο του βίαιου εκπατρισμού, επειδή η Μανδρίτσα με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (τον Ιούλιο του 1913) είχε παραχωρηθεί στη Βουλγαρία.

            Χάρις στη γενναιότητα του Οπλαρχηγού Απόστολου Ενρίκογλου και των παλικαριών του οι κάτοικοι της Μανδρίτσας πρόλαβαν να συμμαζέψουν ό,τι μπορούσαν από τα υπάρχοντά τους, όσο διαρκούσε το φως της ημέρας,  αφού πρώτα κατόρθωσαν να απεγκλωβίσουν τους συλληφθέντες από τους Βουλγάρους Κομιτατζήδες (προπομπούς του επερχόμενου τακτικού Βουλγαρικού Στρατού)  Δημογέροντες του χωριού, να απομακρύνουν τους εισβολείς από τη Μανδρίτσα και να αποσυρθούν από το χωριό. Ένας, όμως, δυστυχώς δεν ήταν μαζί τους. Ο Καπεταν – Απόστολος Ενρίκογλου είχε πέσει νεκρός από βουλγάρικη σφαίρα, κυνηγώντας τους Κομιτατζήδες. Η μνήμη του είναι αιώνια για μας τους Μανδριτσιώτες απόγονους.

            Αφού διανυκτέρευσαν οι βιαίως εκπατρισθέντες στο δάσος, την Κυριακή 14 Οκτωβρίου 1913 διέσχισαν τον ποταμό Καναρά ή Δέρειο και βρέθηκαν σε Οθωμανικό τότε έδαφος. Η πατρίδα είχε χαθεί. Η προσφυγιά φάνταζε οδυνηρή και η θλίψη κατέλαβε τις ψυχές των εκπατρισθέντων.

            Γρήγορα, όμως, ήλθε η παρηγοριά, επειδή εκεί που είχαν φθάσει, ζούσαν Έλληνες Χριστιανοί, φιλόξενοι κάτοικοι του Διδυμότειχου και των χωριών της περιοχής: Μεταξάδων, Παλιουρίου, Λάδης, Βρυσικών, Μαυροκκλησίου και Πρωτοκκλησίου. Εκεί, όμως, υπήρχε και ο φιλεύσπλαχνος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου. Υπήρχε ο αείμνηστος Ιεράρχης Φιλάρετος Βαφείδης, ο οποίος συγκλονίστηκε όταν αντίκρυσε τους Πρόσφυγες, που ήταν άλλωστε ένα κομμάτι από το ευσεβές ποίμνιό του, από την  Μανδρίτσα, την  αγαπημένη  ενορία που ανήκε στη Μητρόπολη του.

            Χάρις στην ιδιαίτερη  ενθάρρυνση, παρηγοριά, μέριμνα και φροντίδα του Μακαριστού Δεσπότη τους Φιλάρετου και την αμέριστη φιλοξενία των τότε κατοίκων των χωριών που προαναφέρθηκαν, κατόρθωσαν οι Πρόσφυγες Μανδριτσιώτες να περάσουν τους δύσκολους και κρύους μήνες του χειμώνα του 1913-1914.

            Σεβασμιώτατε Δέσποτα,

η ταπεινότητά μου κρίνεται ανεπαρκής και αναρμόδια να επιχειρήσει αυτή την ώρα να αναδείξει τη θεολογική πληρότητα του αείμνηστου Ιεράρχη Φιλάρετου Βαφείδη, του Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, του «Σοφού της Εκκλησιαστικής Ιστορίας», όπως έχει αποκληθεί. (Αξιοσημείωτο είναι ότι μεταξύ των μαθητών του υπήρξε και ο μετέπειτα Μητροπολίτης Δράμας και Σμύρνης Εθνομάρτυρας Άγιος Χρυσόστομος).

            Θα παρακαλούσα, όμως, την Αρχιεροσύνη σας, τους εκλεκτούς προσκεκλημένους του Συλλόγου και το ευσεβές Εκκλησίασμα, που παρίστανται αυτήν  την ώρα στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Ελευθερώτριας, να μου επιτραπεί για λίγο να αναφερθώ στην μεγάλη προσφορά της Ορθοδοξίας στον Μακεδονικό Αγώνα, που διεξήγαγε το Έθνος μας στις αρχές του περασμένου αιώνα. Κατά την ταπεινή μου γνώμη,  η παρουσία των 4 Ιεραρχών: του Εθνομάρτυρα Αιμιλιανού στην Μητρόπολη Γρεβενών, του Γερμανού Καραβαγγέλη στην Καστοριά, του μετέπειτα Εθνομάρτυρα Αγίου Χρυσοστόμου στη Δράμα και του Φιλάρετου στο Διδυμότειχου, του συν αυτών κλήρου κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, μαζί με το αίμα του ήρωα Παύλου Μελά (που σαν σήμερα σκοτώθηκε το 1904) και των λοιπών Ηρώων Μακεδονομάχων, όπως επίσης και τη φλόγα των Διπλωματών Ίωνα Δραγούμη και Λάμπρου Κορομηλά , συνετέλεσαν τα μέγιστα, ώστε οι μεγάλες επιτυχίες του Ελληνικού Στρατού και της Ελληνικής Κυβέρνησης να έχουν αντίκρυσμα:  το Αιγαίο να είναι Ελληνική θάλασσα, η Μακεδονία  και η Θράκη  να είναι στο Ελληνικό Κράτος.

            Σεβασμιώτατε, Εκλεκτοί Επίσημοι Προσκεκλημένοι, Αξιότιμοι Κυρίες και Κύριοι,                                                                                        

τον Απρίλιο του 1914, έξι ολόκληρους μήνες μετά τον βίαιο εκπατρισμό από τη Γενέτειρά τους, 60 οικογένειες από τους Μανδριτσιώτες Πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Κωμόπολη του Ζαγκλιβερίου του Νομού Θεσσαλονίκης. Ήταν Πρόγονοι των Μελών του Συλλόγου μας. Ρίζωσαν στο Ζαγκλιβέρι, έζησαν αρμονικά με τους Γηγενείς κατοίκους, καθώς και με τους Έλληνες Πρόσφυγες της Μικράς Ασίας  που έφθασαν εκεί.

            Ως ευσεβείς Χριστιανοί οι Πρόγονοί μας αναπλήρωσαν την απώλεια του Πολιούχου της Μανδρίτσας Αγίου Δημητρίου με τον Άγιο Γεώργιο του Ζαγκλιβερίου, στον τότε νεόδμητο Ναό  (1910), στον οποίον  προσέφεραν τόσο υλική βοήθεια, όσο και υπηρεσίες από τις θέσεις των Εκκλησιαστικών Επιτρόπων. Αξιοσημείωτο να αναφερθεί είναι ότι η ανακαίνιση του πανέμορφου εξωκκλησιού της Παναγίας στο Ζαγκλιβέρι έγινε με δαπάνη Μανδριτσιώτικης οικογένειας (του αείμνηστου Χρυσοχοϊδη Χρήστου του Νικολάου). Ακόμη, τίμησαν και ύμνησαν την τοπική Αγία της Κωμόπολής μας, τη Νεομάρτυρα Αγία Ακυλίνα την Ζαγκλιβερινή, της οποίας τη μνήμη γιορτάσαμε πρόσφατα (27  Σεπτεμβρίου) με τη διακομιδή των Αγίων της Λειψάνων.

            Με τη μεγάλη εργατικότητά τους, την αξιοθαύμαστη φιλομάθειά τους και την ιδιαίτερη ικανότητά τους σε πλείστα επαγγέλματα συνετέλεσαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη και πρόοδο της νέας Πατρίδας τους, της Κωμόπολης Ζαγκλιβερίου, αν και αριθμούσαν μόνο το 10% των κατοίκων αυτής. Ο ηλεκτροφωτισμός της τότε Κοινότητας, το 1928, έγινε από Μανδριτσιώτες Πρόσφυγες.

            Από τους απόγονους των επόμενων γενεών, που προήλθαν από αμιγείς ή μικτούς Γάμους, αναδείχθηκαν εκατοντάδες Επιστήμονες, πετυχημένοι Επιχειρηματίες, αξιόλογοι Αθλητές, κ.λ.π.

            Σημαντική, όμως, υπήρξε η προσφορά των Μανδριτσιωτών και των απογόνων τους στα «Κοινά».  Αναδείχθησαν Κοινοτάρχες, Νομαρχιακοί, Δημοτικοί  και Κοινοτικοί Σύμβουλοι, Πολιτευτές, Πρόεδροι μεγάλων Δημοσίων Οργανισμών, Διευθυντές Δημοσίων Υπηρεσιών, Πρόεδροι Αγροτικών Συνεταιρισμών, Πρόεδροι Συλλόγων, κ.λ.π.

            Το αποκορύφωμα, όμως, της προσφοράς των Μανδριτσιωτών προς την Πολιτεία και τα «Κοινά», θα το αναφέρω  (γνωρίζοντας ότι θα προσκρούσω στη σεμνότητά του), αφορά στο πρόσωπο του παρευρισκόμενου αυτήν την ώρα, στην Παναγία την Ελευθερώτρια, Υπουργού Μακεδονίας – Θράκης κου. Καράογλου Θεοδώρου. Γέννημα και θρέμμα του Ζαγκλιβερίου, έλκων εκ πατρός Μανδριτσιώτικη καταγωγή, αυτοδημιούργητος και εκ του λαού προερχόμενος Πολιτικός, υπηρετεί αδιαλείπτως την Πολιτεία επί 27 συναπτά έτη, αν και είναι μόλις 53 ετών. Κοινοτάρχης Ζαγκλιβερίου από το 1986  (μόλις 26 ετών ), Νομαρχιακός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης, Βουλευτής από το 2004 και έκτοτε επί  5 συνεχείς θητείες και Υπουργός Μακεδονίας – Θράκης από το 2012. Είναι ιδρυτικό Μέλος του Συλλόγου μας και είμαστε πολλοί περήφανοι για αυτόν.

            Αξιότιμε κ. Παρασκευά Πατσουρίδη, Δήμαρχε Διδυμοτείχου, ο Σύλλογός μας σας ευχαριστεί θερμά τόσο για την προσωπική σας παρουσία  στις Εκδηλώσεις Μνήμης στην Μανδρίτσα και στο Διδυμότειχο, όσο και για την αμέριστη βοήθεια που μας προσφέρατε σε ό,τι σας ζητήσαμε. Στο πρόσωπό σας εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τους Προγόνους των Συνδημοτών σας, του Διδυμοτείχου και των χωριών που ανήκουν στο Δήμο σας, για τη φιλοξενία που παρείχαν στους δικούς μας Προγόνους στις δυσκολότερες εκείνες στιγμές της ζωής τους. Δεν είναι υπερβολή, αν δηλώσουμε ότι, μετά το Ζαγκλιβέρι και τη Μανδρίτσα, θεωρούμε το Διδυμότειχο ως Τρίτη Πατρίδα μας.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ Μακεδονίας – Θράκης,  κ.κ. Βουλευτές, κ. Υποδιοικητά της Μεραρχίας, κ. Δήμαρχε, κ.κ. Αντιδήμαρχοι, κ.κ. λοιποί Εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ευσεβές Εκκλησίασμα, σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στην Εκδήλωσή μας.

            Σεβασμιώτατε Δέσποτα,

Σε μας τους πιο ηλικιωμένους απογόνους των Μανδριτσιωτών Προσφύγων, που είχαμε την τύχη να ζήσουμε με τους Πρόσφυγες παππούδες και γιαγιάδες, έχουν χαραχθεί και παραμένουν ανεξίτηλα στη μνήμη μας η νοσταλγία τους για τη γλυκιά Πατρίδα, οι αναμνήσεις τους για τα γεμάτα με Χριστιανική Πίστη Έθιμά τους, αλλά και οι αναφορές τους στο όνομα του Μακαριστού Δεσπότη Φιλάρετο.

            Σεβασμιώτατε Δέσποτα,

Αφού ζητήσω ταπεινά συγγνώμη για την ίσως κατάχρηση του βήματος, που ευγενώς με παραχωρήσατε, σας δηλώνουμε ότι θεωρούμε την Ιερά Μητρόπολή σας ως δεύτερη δική μας, και Σας προσωπικά ως Ποιμενάρχη μας. Προσευχόμαστε στον Ύψιστο να Σας χαρίζει δύναμη, υγεία και μακροημέρευση. Στις δύσκολες στιγμές που ζει ο Ελληνικό λαός, η εσχατιά της Πατρίδος και η Ορθοδοξία μας, έχει ανάγκη την Παρουσία σας.

            Ευχαριστώ για την προσοχή σας και απολογούμαι  για την μακρηγορία μου.

(Εκ μέρους του Δ.Σ., ο Πρόεδρος του Συλλόγου κ. ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ).